جان دریپر؛ پدر هکرها، مردی میان نبوغ و جنون

مقدمه

در دنیای فناوری، همیشه مرز باریکی میان خلاقیت، نبوغ و قانون‌شکنی وجود داشته است. گاهی یک کنجکاوی ساده، جرقه‌ای می‌شود برای انقلابی در تکنولوژی. یکی از چهره‌هایی که این مرز را بارها و بارها جابه‌جا کرد، جان دریپر (John Draper) است؛ مردی که به لقب کپتن کرانچ (Captain Crunch) معروف شد و بسیاری او را پدر هکرهای جهان می‌دانند.
داستان او از یک سوت پلاستیکی در جعبه‌ی صبحانه شروع شد و به خلق یکی از نخستین نرم‌افزارهای واژه‌پرداز دنیا رسید.

آغاز ماجرا؛ کودکی با پیچ‌گوشتی در دست

جان دریپر در سال ۱۹۴۳ به دنیا آمد. از همان کودکی شیفته‌ی مدارهای الکترونیکی بود؛ او عاشق این بود که رادیوها را باز کند، قطعاتشان را بررسی کند و دوباره سرهم‌شان کند (البته نه همیشه موفق!).
در دهه‌ی ۱۹۶۰، زمانی که به ارتش آمریکا پیوست، با سیستم‌های تلفنی آن دوران آشنا شد. تماس‌های راه دور بسیار گران بودند و شرکت AT&T کنترل کامل شبکه‌ی مخابراتی را در اختیار داشت. اینجا بود که حس کنجکاوی و نبوغ فنی او باهم ترکیب شد تا تاریخ را تغییر دهد.

سوتی که تاریخ را عوض کرد

در آن دوران، سیستم تلفنی AT&T از فرکانس ۲۶۰۰ هرتز برای کنترل تماس‌های راه دور استفاده می‌کرد. به طور تصادفی، جان دریپر متوجه شد که در داخل یک جعبه‌ی غلات صبحانه به نام Captain Crunch، سوتی اسباب‌بازی وجود دارد که دقیقاً همین فرکانس را تولید می‌کند!
او این سوت را برداشت، پشت تلفن فوت کرد و ناگهان توانست تماس‌های راه دور را رایگان برقرار کند.
به همین سادگی، نخستین هک واقعی در تاریخ سیستم‌های مخابراتی رقم خورد و جان دریپر لقب «کپتن کرانچ» را از همان جعبه گرفت.

از هک تلفن تا الهام برای اپل

بعد از خروج از ارتش، دریپر با استیو وزنیاک آشنا شد — همان مردی که بعدها به همراه استیو جابز، اپل را بنیان گذاشت. وزنیاک شیفته‌ی ایده‌ی دریپر شد و این آشنایی خیلی زود به همکاری انجامید.
جابز با ذهن تجاری خود پیشنهاد داد که این ایده‌ی هک تلفن را در قالب یک دستگاه بفروشند؛ نتیجه شد Blue Box — وسیله‌ای که به کاربر اجازه می‌داد تماس‌های تلفنی رایگان برقرار کند.
فروش همین دستگاه‌ها سرمایه‌ی اولیه‌ای بود که استیو جابز با آن شرکت اپل را راه‌اندازی کرد!
به بیان دیگر، بدون «کپتن کرانچ»، شاید اپل هم هیچ‌وقت شکل نمی‌گرفت.

خالق اولین نرم‌افزار واژه‌پرداز

جان دریپر تنها یک «هکر» نبود؛ او برنامه‌نویسی خلاق هم بود. پس از فعالیت در باشگاه Homebrew Computer Club (انجمن معروف عاشقان کامپیوترهای شخصی در دهه‌ی ۷۰)، نرم‌افزاری به نام EasyWriter طراحی کرد — نخستین واژه‌پرداز (Word Processor) برای کامپیوترهای شخصی.
چیزی که امروز ما با مایکروسافت ورد انجام می‌دهیم، آن زمان یک کار پیچیده و فنی بود، اما EasyWriter آن را ممکن کرد.
بعدها دریپر در شرکت Autodesk نیز فعالیت کرد، همان شرکتی که نرم‌افزارهای مشهوری مثل AutoCAD را عرضه کرد.

میان نبوغ و آشوب

با تمام این دستاوردها، زندگی شخصی جان دریپر فراز و فرودهای زیادی داشت. او هرگز نتوانست جنبه‌ی اجتماعی و اخلاقی زندگی‌اش را مثل کار فنی‌اش منظم کند. گرفتار مشکلات روانی، قانونی و مالی شد و سال‌های زیادی را در حاشیه گذراند.
با این حال، سهم او در شکل‌گیری فرهنگ هک، نرم‌افزارهای شخصی و آزادی دیجیتال، غیرقابل انکار است.

نتیجه‌گیری

جان دریپر، باهوش، خلاق و شاید کمی بیمار بود — اما دنیای امروز فناوری، بخش بزرگی از هویتش را مدیون اوست. از یک سوت کوچک تا تولد اپل و واژه‌پردازهای مدرن، او نشان داد که گاهی یک ذهن متفاوت می‌تواند کل سیستم را به چالش بکشد.
در نهایت، داستان دریپر یادآور این حقیقت است که نوآوری همیشه از دل کنجکاوی و شک به وضع موجود زاده می‌شود.