NOT برای معکوس کردن نتیجه‌ی یک شرط استفاده می‌شود.
اگر شرط True باشد، NOT آن را False می‌کند و برعکس.

🟢 ساختار کلی

SELECT column1, column2, ...
FROM table_name
WHERE NOT condition;

• تنها ردیف‌هایی انتخاب می‌شوند که شرط داخل NOT نادرست (False) باشد.

🟡 مثال‌های متداول

1️⃣ مقدار مساوی نباشد

SELECT *
FROM users
WHERE NOT city = 'Tehran';

همه‌ی کاربرانی که شهر آن‌ها تهران نیست.

معادل کوتاه‌تر:

WHERE city <> 'Tehran';

2️⃣ ترکیب با AND / OR

SELECT *
FROM products
WHERE NOT (category = 'Electronics' OR category = 'Books');

همه‌ی محصولاتی که نه الکترونیک هستند و نه کتاب.

3️⃣ همراه با IN

SELECT *
FROM employees
WHERE NOT department IN ('IT','HR');

کارمندانی که در هیچ‌کدام از واحدهای IT یا HR نیستند.

4️⃣ همراه با BETWEEN

SELECT *
FROM orders
WHERE NOT amount BETWEEN 100 AND 500;

سفارش‌هایی که مبلغشان خارج از بازه‌ی ۱۰۰ تا ۵۰۰ است.

5️⃣ همراه با LIKE

SELECT *
FROM customers
WHERE NOT name LIKE 'A%';

مشتریانی که نامشان با A شروع نمی‌شود.

🟠 نکات مهم

• NOT می‌تواند هر شرط منطقی را معکوس کند.

• در اولویت عملگرها، NOT قبل از AND و OR اجرا می‌شود؛
  برای شفافیت بهتر است از پرانتز استفاده کنید.

• برای مقادیر NULL باید از IS NOT NULL استفاده شود:

  WHERE column IS NOT NULL;
  

✅ جمع‌بندی

• NOT یعنی «برعکس کن»؛ هر چیزی که شرط را نادرست کند در نتیجه برگردانده می‌شود.

• می‌تواند با IN، BETWEEN، LIKE، EXISTS و دیگر عملگرها ترکیب شود.

• همیشه برای خوانایی و جلوگیری از ابهام، شرط‌های پیچیده را در پرانتز قرار دهید.