در ++C وقتی از Inheritance (وراثت) استفاده می‌کنیم، سه سطح مهم برای کنترل دسترسی اعضای کلاس پایه داریم:
public، protected و private.
همچنین هنگام ارث‌بری می‌تونیم نوع ارث‌بری رو هم مشخص کنیم. این دو عامل با هم تعیین می‌کنن که اعضای کلاس پایه در کلاس مشتق چه سطح دسترسی داشته باشن.

🔹 سطوح دسترسی اعضای کلاس

در کلاس پایه (Base Class) هر عضو می‌تونه یکی از این سه حالت باشه:

🔹 نوع ارث‌بری

هنگام تعریف کلاس مشتق، نوع ارث‌بری رو مشخص می‌کنیم:

class Derived : public Base { ... }
class Derived : protected Base { ... }
class Derived : private Base { ... }

این تعیین می‌کنه اعضای public و protected کلاس پایه، در کلاس مشتق چه سطحی پیدا کنن.

اعضای private پایه هیچ‌وقت مستقیماً قابل دسترسی در کلاس مشتق نیستند.

🔹 مثال ساده

#include <iostream>
using namespace std;

class Base {
public:
    int pubVar = 1;
protected:
    int protVar = 2;
private:
    int privVar = 3;
};

// ارث‌بری عمومی
class DerivedPublic : public Base {
public:
    void show() {
        cout << pubVar << endl;   // ✅ دسترسی داریم
        cout << protVar << endl;  // ✅ دسترسی داریم
        // cout << privVar << endl; ❌ خطا
    }
};

int main() {
    DerivedPublic d;
    cout << d.pubVar << endl;  // ✅ قابل دسترس
    // cout << d.protVar;      ❌ خطا
    return 0;
}

📌 خروجی:

1
2
1

🔹 ارث‌بری Protected و Private

class DerivedProtected : protected Base {};
class DerivedPrivate   : private   Base {};

• اگر از protected استفاده کنیم:

  • pubVar و protVar داخل DerivedProtected قابل دسترس هستن، ولی برای بیرون از کلاس، دیگه public نیستن.

• اگر از private استفاده کنیم:

  • هر دو pubVar و protVar در کلاس DerivedPrivate خصوصی میشن و بیرون از کلاس در دسترس نیستن.

🔹 توارث چند سطحی

class SubDerived : public DerivedProtected {
public:
    void test() {
        // pubVar ? ✅ هنوز protected باقی مونده
        // protVar ? ✅ قابل دسترس
    }
};

چون DerivedProtected به صورت protected از Base ارث‌بری کرده،
در SubDerived هم این اعضا همچنان protected باقی می‌مونن.

✅ خلاصه نکات

• private base members هرگز در کلاس مشتق قابل دسترسی نیستند.

• نوع ارث‌بری تعیین می‌کنه اعضای public/protected پایه، چه سطحی در مشتق داشته باشن.

• برای اکثر سناریوهای شی‌ءگرا از public inheritance استفاده کنید تا رابطه‌ی «is-a» به‌خوبی حفظ بشه.