در پایتون، لیست (List) یک ساختار دادهٔ ترتیبی است که می‌تواند انواع مختلف داده (اعداد، رشته، حتی لیست دیگر) را در خود نگه دارد و قابل تغییر (mutable) است.
لیست‌ها یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین نوع داده‌های پایتون هستند.

🔹 ایجاد لیست

my_list = [1, 2, 3, "Python", True]
print(my_list)

• می‌تواند ترکیبی از انواع مختلف داده باشد.

• ترتیب عناصر حفظ می‌شود.

🔹 دسترسی به عناصر

print(my_list[0])    # عنصر اول → 1
print(my_list[-1])   # آخرین عنصر → True

• اندیس‌ها از 0 شروع می‌شوند.

• اندیس منفی از آخر لیست شروع می‌کند.

🔹 برش (Slicing)

nums = [10, 20, 30, 40, 50]
print(nums[1:4])   # [20, 30, 40]
print(nums[:3])    # [10, 20, 30]
print(nums[::2])   # [10, 30, 50]

🔹 تغییر مقدار (Mutable)

nums[2] = 99
print(nums)   # [10, 20, 99, 40, 50]

🔹 متدهای مهم لیست

🔹 حلقه روی لیست

for item in my_list:
    print(item)

🔹 بررسی وجود عنصر

if "Python" in my_list:
    print("Found!")

🔹 توابع مفید

numbers = [3, 1, 4, 1, 5]
print(len(numbers))   # طول لیست
print(sum(numbers))   # مجموع (فقط اعداد)
print(min(numbers))   # کمترین
print(max(numbers))   # بیشترین

🔹 لیست تو در تو (Nested List)

matrix = [[1, 2], [3, 4], [5, 6]]
print(matrix[1][0])  # دسترسی به 3

🔹 List Comprehension

روش کوتاه برای ساخت لیست:

squares = [x**2 for x in range(5)]
print(squares)   # [0, 1, 4, 9, 16]

✅ نکات کلیدی

• Mutable: می‌توان مقدار و ترتیب عناصر را تغییر داد.

• می‌تواند هر نوع داده (حتی لیست دیگر) در خود داشته باشد.

• برای کپی‌گیری عمیق از لیست‌های تو در تو از ()copy.deepcopy استفاده کنید.

💡 خلاصه:
لیست‌ها در پایتون یک ساختار ترتیبی، قابل تغییر، چندمنظوره هستند که با متدهای فراوانی مانند append, insert, remove, sort و امکان برش، حلقه، comprehension ابزاری قدرتمند برای ذخیره و مدیریت مجموعه‌ای از داده‌ها فراهم می‌کنند.